Algemene ziekteleer

Vaak wordt door leken beweerd, maar ook door sommige mondzorgverleners, dat alcohol bevattende mondspoelmiddelen xerostomie veroorzaken omdat alcohol hydrofiel is. Voor deze bewering bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs. In dit onderzoek zijn de objectieve en subjectieve speekselgerelateerde effecten van een alcohol bevattend en een alcoholvrij mondspoelmiddel met elkaar vergeleken.

Minstens 18-jarige, gezonde patiënten van een universiteitskliniek die in rust een secretiesnelheid van totaalspeeksel van meer dan 0,2 ml/min hadden, werden gevraagd als proefpersonen te fungeren. Exclusiecriteria waren minder dan 20 gebitselementen, geschiedenis van mondkanker of radiotherapie in het hoofd-halsgebied, syndroom van Sjögren, alcoholisme, medicatie die invloed heeft op de speekselsecretie, zwangerschap en borstvoeding gevend. De proefpersonen werden aselect verdeeld in 2 groepen, de ene kreeg een alcohol bevattend en de andere een alcoholvrij mondspoelmiddel. Twee keer per dag moesten de proefpersonen na hun gebruikelijke mondverzorging gedurende 30 seconden 20 ml van het mondspoelmiddel gebruiken. Evaluaties vonden plaats bij het begin en 4 en 12 weken later. Deze bestonden uit bepaling van de secretiesnelheid van totaalspeeksel in rust, invulling van een vragenlijst over xerostomie en een algemeen mond­onderzoek waarbij elke klinische bijzonderheid werd geregistreerd. Iedere proefpersoon kreeg een tandenborstel, fluoridetandpasta, floss en de instructie geen andere mondverzorgingsmiddelen te gebruiken.

Tussen de 2 groepen proefpersonen bestonden bij het begin geen statistisch significante verschillen tussen demografische gegevens, secretiesnelheid van totaalspeeksel in rust en xerostomie. Ook bij de evaluaties na 4 en na 12 weken werden geen statistisch significante verschillen gevonden in secretiesnelheid van totaalspeeksel in rust en xerostomie. Klinische bijzonderheden, zoals slijmvliesafwijkingen, die kunnen wijzen op bijwerkingen van de mondspoelmiddelen werden bij geen enkele proefpersoon aangetroffen.

Wekenlang gebruik van een alcohol bevattend of alcoholvrij mondspoelmiddel door proefpersonen met een normale secretiesnelheid van totaalspeeksel in rust leidde niet tot negatieve objectieve en subjectieve speekselgerelateerde effecten. Een alcohol bevattend mondspoelmiddel lijkt geen invloed te hebben op de kwantiteit van speeksel. Verder onderzoek moet duidelijk maken of het wel invloed heeft op de kwaliteit van speeksel.

Bron

Kerr AR, Corby PM, Kalliontzi K, McGuire JA, Charles CA. Comparison of two mouthrinses in relation to salivary flow and perceived dryness. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2015; 119: 59-64.