“Het NTVT verdient een prominente plaats”
Interview
Paul van der Stelt heeft na 13 jaar het voorzitterschap van het NTVT en de Stichting Bevordering Tandheelkundige Kennis (SBTK) neergelegd. Fred Rozema nam per 1 januari het stokje over. Beiden kijken terug op de afgelopen jaren van het NTVT, bekijken waar het blad nu staat en speculeren over de toekomst. Dat het blad, of liever ‘platform’, een plaats moet behouden in de tandheelkunde, staat voor hen vast. “We zijn het verplicht aan onze beroepsgroep om een wetenschappelijk tijdschrift aan te bieden.”
Tekst: Anne Doeleman
Het is niet zo dat Paul van der Stelt heel graag wilde stoppen als voorzitter van de directie van de Nederlands Tijdschrift Voor Tandheelkunde B.V. en als voorzitter van het bestuur van de Stichting Bevordering Tandheelkundige Kennis (SBTK). Maar dit jaar wordt de emeritus hoogleraar Orale en Maxillofaciale Radiologie 72 jaar en in de reglementen is nu eenmaal opgenomen dat de voorzitter dan moet stoppen. “Leeftijdsdiscriminatie,” lacht Van der Stelt. Maar hij maakt er geen punt van, hoewel hij het altijd leuk werk heeft gevonden. Hij heeft nog diverse andere activiteiten binnen de tandheelkunde om zijn energie in kwijt te kunnen.
Even een korte uitleg over het bestuur en de organisatie van het blad. Vanaf 1996 is het tijdschrift eigendom van en wordt het uitgegeven door de Nederlands Tijdschrift Voor Tandheelkunde B.V. Deze heeft een driekoppige directie, een raad van commissarissen en een redactie. Daarnaast werd in hetzelfde jaar de Stichting Bevordering Tandheelkundige Kennis opgericht. De doelstelling van deze stichting blijkt uit de naam. De SBTK doet dit onder meer door onderzoeksbeurzen en publicatieprijzen uit te reiken en door het ondersteunen van de NTVT BV.
Paul van der Stelt (l) en Fred Rozema (Fotograaf: Joost Hoving).
De huidige hoofdredacteur, Casper Bots, is eindverantwoordelijk voor de redactionele inhoud van het tijdschrift en de dagelijkse gang van zaken. De directie is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het beleid en de inhoudelijke, personele, organisatorische en budgettaire aangelegenheden. Ook vertegenwoordigt zij het NTVT in contacten met externen. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan de arbeidsvoorwaarden van de redactie, de medewerkers van het redactiebureau, de abonnementsprijs, het contact met de uitgever, de reglementen en statuten up-to-date houden. Directie en redactie hebben regelmatig overleg. Van der Stelt: “Het is goed om af en toe de horloges gelijk te zetten.”
Strakkere organisatie
Wat zijn voor Van der Stelt belangrijke ontwikkelingen geweest tijdens zijn voorzitterschap? “Het NTVT is meer een bedrijf geworden. We hebben alle arbeidscontracten opnieuw opgezet, bekeken of alles volgens de Arbowet gaat en belastingtechnisch de zaken op een rij gezet,” zegt Van der Stelt. “Deels kwam dat door eisen van de overheid, deels ook omdat we zelf zaken strakker wilden organiseerden. Dat was nodig, omdat er meer mensen zijn bijgekomen op het bureau.”
Daarnaast is het tijdschrift zelf veranderd tijdens Van der Stelts voorzittersperiode. Oorspronkelijk was er enkel een gedrukte versie, daarna kwam de website erbij en inmiddels is het ontwikkelen van een digitaal platform van groot belang geworden. Uiteraard heeft de hoofdredacteur hier een belangrijke rol in gespeeld, zegt Van der Stelt, maar de directie moet zoiets ook ondersteunen en mogelijk maken. Alle jaargangen van het tijdschrift zijn nu digitaal in te zien, wat erg nuttig kan zijn voor lezers, zegt Van der Stelt. En, zegt hij: “Als mensen iets willen weten of lezen, grijpen ze tegenwoordig direct naar de smartphone of computer. Op internet moet alles dus te vinden zijn.”
Dat sluit ook aan op de doelstelling van het NTVT: om lezers van wetenschappelijke informatie te voorzien. 126 jaar geleden begon het NTVT als een verslagenboek van een tandartsvereniging, maar inmiddels is het tijdschrift al geruime tijd een gezaghebbende bron van informatie. “De tandarts moet voor wetenschappelijke informatie direct naar het NTVT kunnen grijpen,” zegt Van der Stelt. “Hij moet daarvoor kunnen vertrouwen op de informatie uit het blad. Het tijdschrift moet bovendien een goede balans hebben tussen wetenschappelijke onderbouwing en een praktische inslag.”
Digitalisering
De digitale omgeving van het NTVT is een aanvulling op de papieren versie, zegt Van der Stelt. Deze loopt parallel aan het blad. Het aanbieden van informatie via de nieuwe media vergt een andere aanpak dan een papieren tijdschrift. Zo bevat deze meer korte samenvattingen, infographics, filmpjes, meer beeld en minder tekst.
De digitalisering is een ongoing process, vult de nieuwe voorzitter, Fred Rozema, aan. “Digitale platformen komen en gaan en volgen elkaar in rap tempo op. Wat nu een geschikt platform kan lijken, kan volgend jaar alweer anders zijn.” Rozema start bij een tijdschrift dat volop in die transitie zit naar een platform dat gebaseerd is op de toekomst. “Traditionele kanalen worden niet meer zo gebruikt als vroeger. We moeten dus een nieuwe vorm vinden, waarbij de informatie op de juiste manier terechtkomt bij vakgenoten.” Die verandering naar een ‘multichannel platform’ is een zoektocht, zegt de hoogleraar Orale Geneeskunde.
Rozema vindt het belangrijk dat het platform toekomstbestendig is. Daarbij moet volgens hem eerder meer dan minder naar wetenschappelijke resultaten gekeken worden. “Ik vind het gremium van het NTVT - met fact checking, wetenschappelijk onderzoek, onafhankelijkheid, feiten van meningen scheiden, rigide peer reviewing - heel belangrijk. De wetenschap populariseert steeds meer en ik zie daarmee dagelijks onjuistheden ontstaan. Journalisten die apert onjuiste conclusies trekken bijvoorbeeld. Daarom is het ontzettend belangrijk dat een onafhankelijke en betrouwbare stem als het NTVT er is. In Nederland en Vlaanderen is er maar één zo’n platform in de Nederlandse taal. Zo’n Nederlandstalig wetenschappelijk tijdschrift verdient daarom een prominente plaats.”
Over de grenzen kijken
Rozema geeft aan dat de tandheelkunde traditioneel wat in zichzelf gekeerd was. “Tandheelkunde heeft in het verleden meer oriëntatie gehad op het doen van verrichtingen dan op het aanbieden van zorg.” De inzichten zijn echter veranderd. “De mond wordt nu onlosmakelijk gezien als onderdeel van het lichaam. De relatie tussen mondgezondheid en algemene gezondheid, waarbij er bijvoorbeeld een relatie is met systemische ziekten, wordt steeds bekender. Dat betekent dat het tijdschrift ook een bredere scope moet krijgen. Een serie zoals 'Medicamenten en mondzorg' sluit daar prima bij aan.”
Rozema wil dan ook graag meer samenwerkingen zoeken met andere beroepsgroepen in de zorg. “We moeten over de grenzen kijken en uit de koker van de tandheelkunde gaan. Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) is onze grote broer. Het is gek dat er zo’n waterscheiding is tussen geneeskunde en tandheelkunde. Ergens hebben we een afslag gemist, ook door de organisatie van onze gezondheidszorg. Tandheelkunde wordt gezien als private zorg, wat de patiënt zelf moet regelen, terwijl de rest van het lichaam verzekerde zorg is. Het besef dat die waterscheiding raar en onwetenschappelijk is, moet ook in het tijdschrift terugkomen. We moeten meer de samenwerking zoeken. Daar zal ik mij zeker voor inzetten."
Ook op het vlak van nascholing ziet Rozema een grote rol weggelegd voor het NTVT. “Tandheelkunde is het enige zorgberoep dat nog geen verplichte nascholing heeft, maar dat gaat veranderen. Het NTVT speelt daarin een belangrijke rol als solide en robuust nascholingsplatform.” De kennistoets, waarbij KRT-punten kunnen worden verdiend, is nu al een effectieve manier van nascholing, vult Van der Stelt aan.
Toekomst
Wat de toekomst brengt voor het NTVT, is natuurlijk koffiedik kijken. Bovendien: “Nog eens 126 jaar vooruit denken, is wat te ver,” lacht Van der Stelt. Maar dat er een plek zal blijven voor het NTVT, staat voor zowel Van der Stelt als Rozema vast. Hoe de informatie uit het NTVT de lezers zal bereiken, zal de tijd leren. Voorlopig zal dat ook nog in een papieren uitgave zijn, verwacht Van der Stelt. “Enige tijd geleden riep iedereen dat gedrukte media geen toekomst hadden. Maar je ziet dat mensen graag toch iets in handen hebben.”
Ook de nieuwe voorzitter Rozema ziet graag dat abonnees op zaterdag met een kopje koffie erbij het NTVT op een prettige manier kunnen inzien, hetzij digitaal, hetzij op papier. De nieuwe voorzitter wil daarbij faciliteren dat met het NTVT abonnees geprikkeld en verleid worden de informatie tot zich te nemen. “We zullen de vorm van de informatie moeten laten aansluiten bij de behoefte. Daarbij zijn we nu en in de toekomst schatplichtig aan onze beroepsgroep onafhankelijke en wetenschappelijk gefundeerde informatie via het NTVT aan te bieden.”
PDF van artikel: klik hier .