Lager cariësrisico is eerstgeboorterecht
Het risico op het ontwikkelen van cariës bij kinderen in hetzelfde gezin verschilt afhankelijk van de volgorde van geboorte. Het cariësrisico neemt toe voor het tweede (OR=1,17), derde (OR=1,47), vierde (OR=1,69) en vijfde (OR=1,84) kind vergeleken met de eerstgeborene. Dit stelden de Zweedse onderzoekers vast.
De onderzoekers hypothetiseren dat het verdelen van de beschikbare middelen en tijd over steeds meer kinderen zijn weerslag vindt in het cariësrisico. Daarnaast zorgt het hebben van een oudere broer of zus er mogelijk voor dat de volgende kinderen in het gezin eerder in aanraking komen met suikers en minder regels krijgen opgelegd. Ten slotte blijken de tweede, derde of vierde kinderen in een gezin een grotere kans op het meemaken van psychosociale verstoringen in het gezin, zoals echtscheidingen en het verlies van een ouder. Deze factoren zijn wellicht ook van invloed op de ontwikkeling van cariës.
Het retrospectieve cohortonderzoek omvatte de gegevens van 83.147 kinderen geboren in 2000-2003, die op 3-jarige leeftijd in Stockholm woonden. In totaal waren er 65.259 kinderen gevolgd van hun derde tot hun zevende jaar. Behalve de status van het gebit werden ook de sociaal-demografische gegevens geregistreerd.
De eigenschappen van de ouders zijn van invloed op de algehele en dentale gezondheid. Daarom corrigeerden de onderzoekers voor de sociaal-demografische kenmerken van ouders. De primaire uitkomst was het gevolg van geboortevolgorde op het cariësrisico. Hoewel bekend is dat gezinsgrootte ook van invloed kan zijn op de dentale gezondheid, is dit niet geanalyseerd. Deze gegevens zijn alleen bekend van het moment waarop de deelnemers geboren zijn.
Op 3-jarige leeftijd had 94% van de kinderen geen restauraties of zichtbare cariëslaesies. Tijdens de periode van het onderzoek ontwikkelde 22,5% van de kinderen cariës. In de uiteindelijke analyse werd een positief verband gevonden tussen de volgorde van geboorte en cariës. Dit risico nam toe naarmate het kind later in de geboortevolgorde was. De geboortevolgorde lijkt de ontwikkeling van cariës bij zussen en broers te beïnvloeden.
Deze informatie biedt een extra verklaring voor de verschillen in cariësactiviteit van kinderen binnen één gezin, ondanks dat ouders denken dat ze alle kinderen dezelfde aandacht en voeding geven.
(Bron: BMC Public Health, 12 februari 2020)