Leefstijl en de praktijk

Het symposium ‘Leefstijl en de praktijk’, dat congresorganisatie Lemion® op 15 december 2017 organiseerde, richtte zich geheel op ongezond gedrag en hoe dat gedrag is te veranderen. Psychiater Bram Bakker hield een boeiend betoog over onder meer de invloed van de farmaceutische industrie op de medische wetenschap. Onverklaarbare lichamelijke klachten kunnen bijvoorbeeld een teken zijn van burn-out. De farmaceutische industrie probeert de medische professie te overtuigen om medicatie voor te schrijven en daarmee slechts de symptomen te bestrijden. Daarnaast stipte Bakker aan dat wetenschappelijke publicaties de werking van een middel aantonen, maar dat de bijwerkingen onderbelicht blijven. Bijwerkingen als seksuele dysfunctie en sufheid hebben tot nadelig gevolg dat de patiënten de medicatie staken of dat ze extra veel gaan roken. Ten slotte stelde Bakker dat de meest voorkomende stoornis een gebrek aan impulscontrole is. Steeds weer even op je mobiel kijken is daarvan het laatste verschijnsel. Bakkers therapie? “Je hersenen af en toe helemaal ontlasten door te gaan hardlopen”.

Dien Gambon toonde het publiek geërodeerde kindergebitten. Naast interne oorzaken zoals maagzuur- en voedselreflux zijn zure dranken de grootste boosdoeners. Door kinderen al vroeg aan zuur te wennen ontstaat er vraag naar fris-zure smaken. Ketchup heeft bijvoorbeeld een pH van 3,8 terwijl glazuur oplost beneden een pH van 5,5! Zelfs sterk verdunde limonadesiroop heeft een te lage pH van 3,2. De nieuwste bedreiging voor het gebit is appelazijn. Sommige dranken zijn zo zuur dat men ze niet meteen kan doorslikken, maar er eerst mee moet ‘walsen’ in de mond. Dat vergroot het erosieve effect enorm. De beste preventie is, behalve het niet gebruiken van zure producten, de toepassing van tandpasta waaraan aminofluoride, tin en zink is toegevoegd.

Koen de Jong heeft diverse boeken geschreven over ademtechniek. Hij betoogde dat bij hyperventileren te weinig CO₂ in het bloed overblijft. Het lichaam reageert daarop met vaatvernauwing met als gevolg koude extremiteiten, hartkloppingen, slecht slapen en nek- en schouderklachten. Bij stress helpt het om even te pauzeren, alvorens weer in te ademen.

Ronald Gorter noemde kenmerken van dreigende burn-out, zoals onbestemde lichamelijke klachten, moeheid en cynisme. Men is geneigd de oorzaken buiten zichzelf te zoeken. Maar Gorter adviseerde dat je ervoor moet zorgen dat je grenzen stelt en uitzoekt wat veel energie kost en wat juist energie geeft. Het is volgens Gorter belangrijk belasting en energie in balans te houden.

Tot slot gaf Martin Appelo een analyse van de bijna religieuze manier waarop tandartsen en mondhygiënisten patiënten tot goed gedrag willen bewegen. Alvorens Appelo (gedragstherapeut) patiënten een traject van gedragsverandering aanbiedt, onderzoekt hij hun motivatie met 9 vragen. De belangrijkste voorwaarde om bij hem in therapie te komen is dat men heel veel last heeft van het probleemgedrag. De rationele beslissing om gedrag te veranderen wordt anders makkelijk weggewuifd door vegetatieve reflexen en het beloningscentrum in de hersenen. Slechts 1 op de 50 mensen komt positief door zijn vragenlijst. Dat geeft te denken over de kans op succes bij het motiveren tot beter mondhygiënegedrag!

(Aad van Luijk, redacteur)