‘Lichaam, brein en mond, hoe hou je het gezond?’
Congresverslag
Op vrijdag 24 maart 2023 vond in Zwolle het voorjaarscongres van de Vereniging Mondzorg voor Bijzondere Zorggroepen (VMBZ) plaats, gericht op de fysieke en psychische gesteldheid van zowel patiënt als behandelaar.
Orthopedagoog Liesbeth Mevissen wees op het feit dat mensen met een verstandelijke beperking een veel grotere kans hebben op het ontwikkelen van posttraumatische stress (PTSS) klachten, die helaas vaak niet herkend worden. Zij heeft daarom een meetinstrument ontwikkeld waarmee PTSS bij mensen met een licht verstandelijke beperking gediagnosticeerd kan worden. Bij deze groep patiënten kan Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) gunstige effecten op de PTSS-klachten hebben.
Marleen van den Hout, oprichtster van de Ademacademie Nederland, probeerde de aanwezigen zich bewust te maken van ademhaling. Door oefeningen met de zaal werd door haar geïllustreerd hoe de ademhaling in specifieke situaties kan veranderen en daardoor rust geeft.
De dubbele diagnose: de combinatie van een psychische aandoening en middelengebruik, resulterend in maatschappelijk disfunctioneren, was het onderwerp waar psycholoog Ernst Noordraven op inging. Deze combinatie komt frequent voor en ook hier is sprake van ernstige onderdiagnostiek. Noordraven onderstreepte het belang van een gelijktijdige, geïntegreerde behandeling van beide aandoeningen. Als bijvoorbeeld alleen het middelengebruik wordt behandeld, kan door de verminderde verdovende werking de ernst van de psychische klachten verergeren. Helaas zijn er op dit moment in Nederland weinig klinieken die patiënten met een dubbele diagnose geïntegreerd behandelen. Ook besprak Noordraven een deel van zijn promotieonderzoek, waaruit bleek dat het aanbieden van een financiële beloning de medicatietrouw van schizofreniepatiënten verbeterde.
Vervolgens werden 3 casussen besproken. Als eerste behandelde tandarts gehandicaptenzorg in opleiding Anne den Uijl een patiënt met mogelijk een allergie voor anesthesie. Uit de casus bleek dat de informatie die door een allergoloog wordt verstrekt niet altijd duidelijk is, waardoor de twijfel blijft of bepaalde lichamelijke verschijnselen die de patiënt toeschrijft aan een allergie daadwerkelijk het gevolg daarvan zijn. Emie Veldt, tandarts angstbegeleiding, vertelde hoe zij een 19-jarige jongen met een ernstige fobie voor tandheelkundige behandeling stapsgewijs succesvol had weten te behandelen zonder algehele narcose. Zij ging daarom met de zaal de discussie aan over de noodzaak van de oorspronkelijk aan de patiënt toegezegde behandeling onder algehele narcose. Tara Kurpez, tandarts gehandicaptenzorg in opleiding, besprak haar uitdagingen bij de behandeling van een 23 jaar oude patiënt met spinale musculaire atrofie (SMA), een erfelijke aandoening die de motorische zenuwcellen in het ruggenmerg aantast. Door de zeer beperkte mondopening en ademhalingsproblemen zijn mondhygiëne en tandheelkundige verrichtingen vrijwel onmogelijk. Ook speelt de sterk verminderde levensverwachting een rol bij de behandelopties voor deze patiënt.
Als laatste spreker ging Rolf de Ruijter, hoofddocent tandheelkundige ergonomie in Groningen, aan de hand van talloze voorbeelden in op de optimale werkplek en correcte werkhouding van mondzorgverleners. Zijn 5 basisprincipes zijn: een stabiele en actieve zithouding, een symmetrische positie ten opzichte van de patiënt, optimale verlichting, hanteren van een gemodificeerde pengreep en dynamisering van de werktaken. Dit laatste kan bereikt worden door reguliere pauzes te combineren met micropauzes tijdens de behandeling en minipauzes tussen patiënten. Bij een goede verlichting gaat het niet om een zo hoog mogelijke lichtintensiteit op het werkveld, maar ook om het contrast en de mate van reflectie. Vooral jonge tandartsen gebruiken volgens de Ruijter een te hoge lichtintensiteit. Hopelijk publiceert De Ruijter deze nuttige adviezen, zodat mondzorgverleners hun praktijkinrichting en werkhouding aan de hand daarvan kunnen controleren.
Kortom, een zeer gevarieerd programma, waarbij van een enkele presentatie de wetenschappelijke onderbouwing nader uitgewerkt had kunnen worden.
Dr. Henk S. Brand, redacteur
(Beeld: Shutterstock)
Dit bericht delen op sociale media? Klik op de deelknop links in beeld en kies uit Facebook, Twitter of Linkedin.