Geaccrediteerde nascholing
Geaccrediteerde nascholing
Mondverzorgingsproducten met actieve zuurstof, zoals Blue®m, kunnen worden gebruikt ter ondersteuning van de dagelijkse mondverzorging. De vraag is welk bewijs er op dit moment beschikbaar is over de effectiviteit van Blue®m. In PubMed werden 1 gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek en 1 samenvatting van een onderzoek gevonden waarin een Blue®m product werd onderzocht. Tevens waren er op website van Blue®m casusonderzoeken te vinden die alle niet voldeden aan de CARE-criteria voor het beschrijven van casusonderzoek. Na analyse van het wetenschappelijke artikel en een kortdurend uitgevoerd pilotonderzoek kan worden geconcludeerd dat er op dit moment geen bewijs is dat Blue®m mondverzorgingsproducten effectiever zijn dan andere mondverzorgingsproducten.
Mondverzorgingsproducten met zogenoemde actieve zuurstof kunnen worden gebruikt ter ondersteuning van de dagelijkse mondverzorging. Ozon is een vorm van actieve zuurstof, die een antibacteriële werking zou hebben doordat het de fermentatie van aanwezige koolwaterstofverbindingen in de orale biofilm remt (Jhingta et al, 2013; Van Gemert et al, 2018). Blue®m is een dergelijk mondverzorgingsproduct.
Blue®m mondverzorgingsproducten bevatten verder onder andere honing en natriumperboraat. Deze bestanddelen zouden de wondgenezing versnellen en een antimicrobiële werking hebben en hierdoor van toegevoegde waarde kunnen zijn bij de behandeling van parodontitis (Jull et al, 2015; Blue®m, 2019a). Onder invloed van water valt het natriumperboraat uiteen in waterstofperoxide (H2O2) en natriumboraat, die beide een antiseptische werking bezitten. De suikers uit de honing worden onder invloed van het enzym glucose-oxidase eveneens omgezet tot waterstofperoxide en gluconolactone (Blue®m, 2019a).
Maar is er bewijs beschikbaar over de effectiviteit van de verschillende mondverzorgingsproducten van Blue®m waaraan natriumperboraat en honing zijn toegevoegd? Dit is van belang voor mondzorgverleners, zodat zij patiënten een onderbouwd advies kunnen geven over het gebruik van Blue®m producten ter ondersteuning van de mondzorgbehandeling en de dagelijkse mondverzorging.
Voor het zoeken naar literatuur op PubMed zijn de zoektermen Bluem, active oxygen toothpaste/mouthwash/oral rinse gebruikt. Op PubMed werden 1 recent gepubliceerd gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek en 1 samenvatting van een onderzoek gevonden waarin een Blue®m product werd onderzocht. In het recent gepubliceerde wetenschappelijk artikel werden Blue®m tandpasta en fluoridetandpasta van Colgate Total® onderzocht op het verminderen van plaque en gingivale ontsteking (Cunha et al, 2019). Na 1 week waarin zij geen mondverzorging mochten uitvoeren, werd aan de proefpersonen at random 1 van de tandpasta’s toegewezen. Tevens werden er plaque- en gingivitismetingen uitgevoerd. Deze metingen werden herhaald na 1, 12 en 18 weken gebruik van de toegewezen tandpasta. Tijdens alle metingen werd bij beide tandpasta’s vermindering van plaque en gingivitis gevonden, maar waren er geen onderlinge significante verschillen tussen de tandpasta’s gevonden. De fluoridetandpasta van Colgate Total® was dus even effectief als de Blue®m tandpasta in het verminderen van plaque en gingivitis. Een eigen pilotonderzoek door het Radboudumc en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen kwam tot dezelfde conclusies (intermezzo 1).
Tevens werd het aantal anaerobe en aerobe bacteriën gemeten bij alle proefpersonen op de verschillende meetmomenten. Ook voor deze parameters werden geen significante verschillen tussen beide tandpasta’s gevonden (Cunha et al, 2019). Op de website van Blue®m wordt ook aan dit onderzoek van Cunha et al (2019) gerefereerd. Echter, de vermelding dat het verschil in bacteriereductie tussen de ‘normale’ tandpasta en de Blue®m geen significantie vertoonde, blijft achterwege (Blue®m, 2019b).
Op PubMed werd ook een samenvatting van het onderzoek van Makeeva en Tambovtseva (2014) gevonden waarin de effecten van tandpasta en mondspoelmiddel van Blue®m bij patiënten met coronaire hartziekten werd onderzocht. Helaas was het volledige artikel niet verkrijgbaar en daarom kon de onderzoeksmethodologie niet worden gecontroleerd. Volgens de resultaten gemeld in de samenvatting zou er door gebruik van de Blue®m producten een positieve trend zijn voor verschillende parodontale parameters, zoals pocketdiepte of bloedingsscore.
In een in vitro-pilotonderzoek, waarnaar ook Blue®m op haar website refereert, werd de antimicrobiële werking van Blue®m mondspoelmiddel vergeleken met een chloorhexidinemondspoelmiddel. Uit dit kortdurende experiment zou blijken dat Blue®m mondspoelmiddel effectiever is dan chloorhexidine in het remmen van de biofilm en het verminderen van het aantal Streptococcus mutans (Lévesque, 2018). Er zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de resultaten uit dit onderzoek. Uit het onderzoek wordt niet duidelijk welk product met welke concentratie chloorhexidine werd onderzocht en vergeleken met Blue®m. Daarnaast was het een kortdurend in vitro-onderzoek van 3 dagen. Over het effect op langere termijn is dus niets bekend en ook niet of dezelfde resultaten in vivo gevonden zullen worden in de mondholte. Tevens zijn de resultaten van dit onderzoek (nog) niet gecontroleerd, peer-reviewed én gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift.
Naast dit kortdurende pilotonderzoek verwijst Blue®m op haar website naar zo’n 17 casusonderzoeken waarin bij uiteenlopende patiënten en problemen een product van Blue®m is gebruikt (Blue®m, 2019c). In een casusonderzoek (casestudy) wordt een beschrijving gegeven van het verloop van een ziekte, een aandoening of van een behandeling van 1 patiënt. Hierbij wordt de toestand voor en na een behandeling of voor en na een natuurlijk optredend herstel beschreven in relevante uitkomstmaten (Aartman en Van Loveren, 2007). Omdat het uitkomsten bij 1 patiënt betreffen, kunnen deze niet gegeneraliseerd worden naar alle patiënten met dezelfde problematiek. Om casusonderzoek goed te kunnen beoordelen is het van belang dat de interventies en de resultaten van het casusonderzoek nauwkeurig worden beschreven volgens de CARE-richtlijn (CAse REporting) (Gagnier et al, 2013). Deze richtlijn bevat een checklist waarmee een casusonderzoek op 13 punten beoordeeld kan worden. Geen van de door Blue®m gepubliceerde casusonderzoeken voldoet aan de opgestelde criteria van deze checklist. De kwaliteit van deze onderzoeken is daarmee te kwalificeren als laag en de resultaten van deze casusonderzoeken moeten dan ook zeer voorzichtig geïnterpreteerd worden.
Op dit moment is er geen bewijs waaruit blijkt dat het gebruik van tandpasta of mondspoelmiddel van Blue®m effectiever is dan andere mondverzorgingsproducten. Vooralsnog valt aan te raden bij het gebruik of adviseren van deze producten het aspect van de kosten voor de patiënt mee te wegen, omdat Blue®m producten duurder zijn dan andere conventionele tandpasta’s en mondspoelmiddelen die even effectief blijken te zijn.
Meer en langdurig wetenschappelijk onderzoek, bij voorkeur onafhankelijk uitgevoerd gerandomiseerd gecontroleerd klinisch onderzoek, moet plaatsvinden om de vraag naar de effectiviteit van Blue®m evidencebased te kunnen beantwoorden.
Meer lezen? Log in of word abonnee
| Auteur(s) |
V.R.Y. Hollaar
B.W.M. van Swaaij H. Aardenhout J.W.M. Hoekstra |
|---|---|
| Rubriek | Hoe zit het nu eigenlijk?! |
| Publicatiedatum | 7 februari 2020 |
| Editie | Ned Tijdschr Tandheelkd - Jaargang 127 - editie 2 - februari 2020; 79-82 |
| DOI | https://doi.org/https://doi.org/10.5177/ntvt.2020.02.19090 |
