I. Leistikow. Voorkomen is beter. Leren van calamiteiten in de zorg
Leusden: Diagnosis Uitgevers, 2014
136 bl. € 20,00
ISBN 978 94 91969 01 0

Aan de hand van casus worden in dit boek verschillende aspecten van calamiteiten besproken. In de inleiding pleit de auteur ervoor om bij calamiteiten de focus te verleggen van het schulddenken naar het systeemdenken. In deze optiek is het belangrijker fouten bespreekbaar te maken en het systeem te veranderen, dan de schuldige te straffen.

Alhoewel in de eerste casus een mka-chirurg de hoofdrol speelt, vergen de meeste casus wel enig omdenken voor tandartsen. Niettemin bevatten de vlot geschreven casus veel informatie, waardoor ook de tandheelkundige zorg veiliger kan worden. Interessant is dat bij het verhogen van de veiligheid ook de patiënt wordt ingeschakeld. De auteur raadt aan altijd rekening te houden met het ‘worst case scenario’ en de patiënt hierover in te lichten. In de tweede casus raadt hij aan de patiënt hardop te laten lezen wat er bijvoorbeeld in een bepaalde ampul zit. De auteur adviseert ook om de patiënt altijd te vertellen wat de kritieke stappen in het zorgproces zijn en hoe hij kan helpen deze te controleren. Het zou interessant zijn om na consequente toepassing van deze en andere adviezen patiënten te vragen of ze werden gerustgesteld door de aandacht voor veiligheid of juist niet omdat de dokter nogal onzeker over kwam.

Naast de casus bevat het boek ook waardevolle intermezzo’s. Bijvoorbeeld over wat te doen als er iets mis gaat (pagina 123) en over de waarde van de vertrouwensband (pagina 127). In de epiloog wordt na 100 bladzijden met ernstige calamiteiten aangegeven dat er gelukkig veel aandacht is voor patiëntveiligheid en dat de moderne geneeskunde dagelijks wonderen verricht.

Rest de vraag of tandartsen dit boek moeten aanschaffen. Wanneer men bereid is door veel medische casuïstiek heen te kijken en te zoeken naar voor de tandheelkunde relevante zaken dan zal men die zeker vinden.