Porphyromonas gingivalis brengt het afweersysteem in verwarring

Bij patiënten met parodontitis die geïnfecteerd zijn met Porphyromonas gingivalis worden de neutrofiele granulocyten van het afweersysteem in de luren gelegd en hun antibacteriële werking verstoord. Een belangrijke rol hierbij speelt het enzym peptidyl-arginine deiminase (PPAD) van P. gingivalis. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Marines Du Teil Espina.

Du Teil Espina beschrijft hoe PPAD door P. gingivalis op 2 verschillende manieren uitgescheiden wordt. Dit verschil wordt veroorzaakt door een enkele mutatie in het PPAD-gen. Een aantal geïsoleerde stammen van P. gingivalis produceert kleine blaasjes die verrijkt zijn met PPAD en virulentiefactoren, en verspreidt deze blaasjes in de omgeving. Hierbij vormen ze een coating op de neutrofiele granulocyten. Een andere subgroep van bacteriën scheidt een wateroplosbare variant van PPAD uit in de directe omgeving van de bacteriecel.

PPAD voorkómt  de fagocytose van bacteriën, en de uitscheiding van antibacteriële enzymen en de vorming van extracellulaire vangnetten door de neutrofielen. Daarnaast zorgt PPAD ervoor dat andere virulentiefactoren van P. gingivalis, de zogenoemde gingipaines, effectiever zijn. Door deze stoffen te verpakken in kleine blaasjes kan P. gingivalis de afweerreactie op afstand beïnvloeden en verstoren.

Het onderzoek van Du Teil Espina biedt meer inzicht in de manier waarop P. gingivalis bijdraagt aan parodontale aandoeningen. Daarnaast laat haar werk zien dat de mond zich uitstekend leent om de interactie tussen de aanval door een pathogeen en de humane afweer te bestuderen.

(Bron: Rijksuniversiteit Groningen, 17 januari 2022)

(Beeld: Shutterstock)