Wie vindt het 'heel erg leuk' om naar de tandarts te gaan?
Column
Een heerlijk tevreden gevoel daalt over me neer: ik heb alle lessen af en de PowerPoint presentaties zijn geschreven. De ideeën zijn een verhaal geworden, de deelnemers hebben zich aangemeld en ook de praktische informatie is verstuurd. Nu nog de allerlaatste voorbereidingen. Een daarvan is het vertalen van de tekst van de presentaties in het Frans, waarbij ik geholpen wordt door Senegalese vertalers.
Volgende week geef ik een nascholingscursus aan Franstalige tandartsen uit Dakar en omgeving. Ik ga de lessen in het Engels geven, met een Franstalige vertaler erbij, maar ik vind het fijn als mijn studenten de dia’s goed kunnen lezen en terug kunnen kijken.
Ik zit te werken aan mijn computer en vlak bij me zit een vertaler, Albert, te werken aan een van mijn presentaties. Albert is een jaar of 30 en komt uit Dakar. Hij heeft Engels gestudeerd en daarom spreekt hij de taal, in tegenstelling tot de meeste lokale tandartsen die ik hier ontmoet heb. Af en toe vraagt Albert wat ik precies bedoel met een bepaalde zin. Hij heeft geen medische of tandheelkundige achtergrond en dus zijn sommige termen nieuw voor hem.
Na een tijdje ben ik benieuwd of hij het leuk vind om met tandheelkundige zaken bezig te zijn. Ik vraag hem: “hoe vind je dit werk? Vind jij het zelf leuk om naar een tandarts te gaan?” Albert knikt bevestigend. “Ja, dat vind ik heel erg leuk”, zegt hij overtuigd.
We praten nog wat over andere dingen en tijdens het gesprek denk ik: dat klonk enthousiaster dan dat ik gewend ben! Meestal zeggen mensen dat ze een tandartsbezoek niet erg prettig vinden of ze vinden het ‘wel prima’. Wat zouden Albert’s ervaringen zijn bij de tandarts? Ik vraag door: “wat heb je meegemaakt bij de tandarts? Heb je wel eens kiespijn gehad?” Albert knikt: “ik heb wel eens een week flinke kiespijn gehad, dat was heftig.” Maar als ik hem vraag wat zijn tandarts daaraan gedaan heeft, zegt hij: “ik ben nog nooit bij een tandarts geweest hoor, het lijkt me gewoon heel leuk om er naar toe te gaan!”
Ik sta versteld. Ik wist wel dat het goed mogelijk is, maar nu dringt de werkelijkheid echt tot me door. Deze hoger opgeleide vertaler is nog nooit bij een tandarts geweest. Hij ziet het als iets geweldigs om eens heen te gaan, terwijl ik aannam dat hij er regelmatig kwam.
Tijdens de voorbereidingen van mijn lessen vond ik een onderzoek uit 2017 waarin onderzocht werd hoe de toegang tot mondzorg is voor gezinnen in Senegal. Minder dan 3% van de Senegalezen bezoekt met regelmaat de tandarts. Zelfs bij pijnklachten weet slechts 27% van de mensen een tandarts te vinden. Volgens het onderzoek hebben deze dramatisch lage percentages te maken met een aantal factoren: het gebrek aan tandartsen, de verspreiding van de aanwezige tandartsen over het land en een gebrek aan financiële middelen om een bezoek te kunnen betalen.
Op mijn lijst met laatste voorbereidingen voor de nascholingscursus schrijf ik onderaan nog een extra aandachtspunt voor mezelf: blijf steeds bewust van je doelgroep en doe geen aannames. Blijf nieuwsgierig naar de ervaringen met deze patiëntenpopulatie, die erg anders is dan ik in Nederland gewend ben.
(Beeld: Mercy Ships)
Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, zal de komende periode elke maand een column schrijven voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboudumc. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Daarnaast heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboudumc. In het verleden heeft ze, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel is ze voor een periode van 2 jaar aan het werk als Lead Dentist in West-Afrika, vanaf een ziekenhuisschip van Mercy Ships. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Dit doet ze ook door middel van haar stichting: Stichting Improve. Ze neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.
Op 16 mei 2022 verscheen een podcast over 'Mondzorg over grenzen' waarbij Marijke te gast was.