Gedragsbeïnvloedingstechnieken bij mensen met een verstandelijke beperking

Om mensen met een verstandelijke beperking te ondersteunen tijdens het verlenen van veilige, effectieve en acceptabele tandheelkundige zorg, gebruiken mondzorgteams een scala aan gedragsbeïnvloedingstechnieken (Patient Support Techniques, PST’s). Succesvolle toepassing heeft veel voordelen: de patiënt leert zelf om te gaan met de tandheelkundige setting en de inzet van sedatie en narcose kan worden beperkt. Kortom, effectieve inzet van PST’s verbetert de toegang tot tandheelkundige zorg. Maar andersom geldt ook dat een gebrek aan vaardigheden bij het mondzorgteam in het toepassen van PST’s de toegang tot zorg kan belemmeren.

Het is dus zaak dat meer mondzorgteams deze vaardigheden onder de knie krijgen. Een fundamenteel probleem lijkt het gebrek aan uniformiteit: wat doen mondzorgverleners daadwerkelijk, wat werkt, wanneer en waarom. In dit uitgebreide systematische literatuuronderzoek werd geïnventariseerd welke PST’s worden beschreven in de literatuur. Vervolgens werd aan de hand van een in de gedragswetenschappen gebruikt classificatiesysteem, de Behavior Change Technique Taxonomy Version 1, gekeken welke ‘actieve ingrediënten’ (BCT’s) hierin te onderscheiden zijn. Ten slotte werd hun effectiviteit beoordeeld.

In de 23 geïncludeerde artikelen werd in totaal 207 keer een PST genoemd, gebruikt, aanbevolen of afgeraden. Hierin konden 46 verschillende PST’s worden onderscheiden, zoals positive reinforcement (n = 18) en tell-show-do (n = 9), die de onderzoekers uiteindelijk konden linken aan 31 BCT’s. Er waren 11 interventieonderzoeken beschikbaar om de effectiviteit van de BCT’s te beoordelen. Sommige BCT’s waren weliswaar geassocieerd met verbetering in uitkomsten, maar de interventies werden in het algemeen onduidelijk omschreven en de bewijskracht was zwak. De grote variëteit aan uitgevoerde behandelingen en gebruikte uitkomstmaten verhinderde meta-analyse.

Conclusie. De onderzoekers bevelen het gebruik van de Behavior-Change-Technique-taxonomie aan om de in de tandheelkunde gebruikte gedragsbeïnvloedingstechnieken eenduidiger te beschrijven, zodat de ‘actieve ingrediënten’ ervan beter onderzocht en overgedragen kunnen worden.

Bron